ΔΡΑΣΗ 2η Ενότητα: Μελωδικές Ασκήσεις 4-9

Oι Χαρακτήρες Ολίγον - Απόστροφος & οι Μαρτυρίες

Καταρχάς ας μιλήσουμε περί μελέτης:

Μαθαίνοντας να μελετάμε σωστά

Για να είναι η μελέτη σου σωστή και εποικοδομητική, χρειάζεται να ακολουθείς τον εξής κανόνα:

• Πριν αρχίσεις τη μελέτη των ασκήσεων, πρέπει να επαναλάβεις αρκετές φορές την κλίμακα.

• Θά διαβάζεις πολλές φορές τήν ἄσκηση, χωρίς ρυθμό καί χωρίς μελωδική εκφορά (ἁπλή ἀνάγνωση).

• Θα μετράς κάθε φθόγγο ως έναν χρόνο, χτυπώντας ρυθμικά και σταθερά το χέρι σε μια σκληρή επιφάνεια (π.χ. τραπέζι).

• Θά διαβάζεις τήν ἄσκηση αρχικά σέ πολύ ἀργό χρόνο ἐκτελώντας ρυθμό δίσημο καί προσέχοντας νά μήν μεταβάλλεται ἡ ταχύτητα τῆς ἀνάγνωσης (ρυθμική ἀνάγνωση).

• Κατόπιν θά διαβάζεις τήν ἄσκηση πάλι χωρίς να την ψάλλεις ἀλλά με πιό σύντομο ρυθμό, μέχρι η άσκηση να ρέει με άνεση (ρυθμική ἀνάγνωση).

• Έπειτα, θά ψάλλεις τήν κάθε ἄσκηση, κρατώντας πάντοτε σταθερό τόν χρόνο μέ τό χέρι, χρησιμοποιόντας τη συλλαβή "νε" αντί για το όνομα των φθόγγων.

• Στη συνέχει θα ψάλλεις την άσκηση χρησιμοποιώντας τα ονόματα των φθόγγων (παραλλαγή).

Οι σπουδαστές που παρακολουθούν μόνο την Πρακτική Κατεύθυνση αν δυσκολεύονται πολύ να διαβάζουν τις ασκήσεις με τις ονομασίες των φθόγγων μπορούν να χρησιμοποιούν μόνο τη συλλαβή "νε" για κάθε χαρακτήρα.

Ο σπουδαστής χρειάζεται να μελετά ὅλες τίς ἀσκήσεις πού θά τοῦ δίνονται στις επόμενες ενότητες της Δράσης μέ τήν ἴδια μέθοδο.

Επεξήγηση περί του Χρόνου:

Κάθε χαρακτήρας ποσότητος ἔχει διάρκεια ἑνός χρόνου, δηλαδή μιᾶς κινήσεως τῆς χειρός ἀπό πάνω πρός τά κάτω ἤ ἀντίστροφα .

Ἐπειδή τό κάθε μέτρο στίς παρακάτω ἀσκήσεις ἀποτελεῖται ἀπό δύο χαρακτῆρες, ἄρα ἔχει δύο χρόνους καί γι΄ αὐτό τό λόγο διαβάζουμε τόν κάθε χαρακτήρα κινώντας ρυθμικά τό χέρι μας ὡς ἑξῆς:

• Κρατώντας τόν ἀγκώνα προσκολημμένο στά πλευρά μας, ἔχουμε τό χέρι ψηλά. Ὅταν διαβάζουμε τόν πρῶτο χαρακτήρα τοῦ μέτρου κατεβάζουμε τό χέρι ἀπότομα μέχρι νά σχηματίσει ὀρθή γωνία μέ τό σῶμα μας. Αὐτή ἡ κίνηση ὀνομάζεται «θέση» καί εἶναι τό ἰσχυρό μέρος τοῦ μέτρου.

• Ἡ δεύτερη κίνηση τοῦ χεριοῦ γίνεται πρός τά ἐπάνω ὅταν διαβάζουμε τό δεύτερο χαρακτήρα τοῦ μέτρου. Ὀνομάζεται «ἄρση» καί εἶναι τό ἀσθενές μέρος τοῦ μέτρου.

Οἱ δύο αὐτές κινήσεις πρέπει νά εἶναι ρυθμικά ἰσόχρονες.

Αυτός ο ρυθμός μουσικής ανάγνωσης ονομάζεται Δίσημος.

Δίσημος ρυθμός ή Δίσημος Πόδας:

Είναι το μέτρο που έχει δύο κινήσεις, η πάνω που λέγεται Άρση, η οποία αποτελεί το ασθενές μέρος του μέτρου και η κάτω που λέγεται Θέση και αποτελεί το ισχυρό μέρος του μέτρου.  Η Θέση συμπίπτει με την τονιζόμενη συλλαβή.

ΔΙΣΗΜΟΣ

Εξάσκηση με τους χαρακτήρες Ολίγον και Απόστροφο

Άσκηση 4

ΑΣΚΗΣΗ 4

Άσκηση 5

ΑΣΚΗΣΗ 5

Άσκηση 6 - 8

ΑΣΚΗΣΗ 6

ΑΣΚΗΣΗ 7

ΑΣΚΗΣΗ 8

Υπενθύμιση:

• Το Ίσον δηλώνει επανάληψη του προηγούμενου φθόγγου,

• Το Ολίγον δηλώνει άνοδο κατά έναν φθόγγο (φωνή)

• Η Απόστροφος δηλώνει κάθοδο κατά έναν φθόγγο

• Η Μαρτυρία μάς δείχνει τον φθόγγο και τον ήχο στον οποίο βρισκόμαστε. Τη συμβουλευόμαστε, αλλά την προσπερνάμε χωρίς να τη διαβάζουμε ή να την ψάλλουμε.

Διαστολές

Παρατηρούμε πως ανάμεσα στους χαρακτήρες υπάρχουν μικρές κάθετες γραμμές ( | ). Οι γραμμές αυτές ονομάζονται Διαστολές και χρησιμοπούνται για να χωρίζουν τό μέλος σέ μέτρα.

Ας μάθουμε να ψάλλουμε το πιο απλό "Κύριε Ελέησον"

Άσκηση 9

ΑΣΚΗΣΗ 9

Επόμενη Ενότητα: Χαρακτήρες της Βυζαντινής Μουσικής