Φωνητική

Περί Φωνής

Η φωνή παράγεται στον λάρυγγα, μέσα από τη δόνηση των φωνητικών χορδών. Στο τραγούδι ή την ψαλτική, όταν ο λάρυγγας δεν είναι εκπαιδευμένος, τείνει να ανεβαίνει προς τα πάνω προκειμένου να αποδοθούν οι υψηλές νότες, κάτι που έχει ως αποτέλεσμα μια «πνιγμένη» και καταπιεσμένη φωνή. Άλλες φορές, ο λάρυγγας κατεβαίνει υπερβολικά, με συνέπεια η φωνή να ακούγεται μουντή και τραχιά.

Συχνά, στην προσπάθεια να παραχθούν οι υψηλές νότες —σημείο ιδιαίτερης δυσκολίας για αρχάριους τραγουδιστές και ψάλτες— δημιουργείται έντονη πίεση στον λαιμό. Αυτή η τάση οδηγεί σε τέντωμα των μυών της κάτω γνάθου και παράγει έναν ήχο σκληρό ή αφύσικο. Ταυτόχρονα, επιβαρύνονται οι φωνητικές χορδές, γεγονός που προκαλεί φωνητική κόπωση και σωματική εξάντληση.

Οι δάσκαλοι φωνητικής ονομάζουν αυτό το φαινόμενο «τραγούδι ή ψαλτική με τον λαιμό». Για να παραχθεί ένας καθαρός, φυσικός και ξεκούραστος ήχος, ο λαιμός πρέπει να παραμένει απόλυτα χαλαρός.

Βασικές αρχές της Φωνητικής θεωρίας:

Διαφραγματική αναπνοή, δηλαδή αναπνοή με την κοιλιά
Ουδέτερη η θέση του λάρυγγα
Χαλαροί μύες στον λαιμό και τη σιαγόνα
Ανοιχτό πίσω μέρος του λαιμού, στο σημείο της μαλακής υπερώας
Απουσία πίεσης στον εκπνεόμενο αέρα
Εστίαση του ήχου στη «μάσκα» (δείτε το σχήμα 1)

Κούρδισμα - ζέσταμα φωνής

Ασκήσεις (Vocal Warm-ups) πριν το ψάλσιμο:

Χασμουρητό (προκαλούμε χασμουρητό για άνοιγμα του λαιμού)
Κ - Π - Τ (επαναλαμβάνουμε τα σύμφωνα για διέγερση του διαφράγματος)
Σσσ (εκπνέουμε προφέροντας το «σ» χωρίς πίεση αέρα, στο τέλος προσθέτουμε ένα "τ")
Ζζζζζζζζ (εκπνέουμε προφέροντας το «Ζ» για συντονισμό του ήχου στη μάσκα)
Lip trills (μπρρρρ , δονούμε τα χείλη με ήχο, η πιο δημοφιλής άσκηση)
Ga - ga - ga - ga (το τραγουδάμε κατεβαίνοντας την κλίμακα)
Glissandi (σειρήνα, από χαμηλό προς ψηλό και αντίστροφα με «ν» ή «ου»)
Humming (χαμηλή φωνή με κλειστό στόμα, μμμμ)
Με - Μα - Μι - Μο - Μου (το τραγουδάμε σε διάφορους τόνους)
Ισοκράτης (ακούμε τη νότα και την επαναλαμβάνουμε, προσπαθούμε να βγάλουμε τον καλύτερο μας ήχο)

Παρακάτω θα βρείτε επιλογή από video με πρακτικές ασκήσεις που αφορούν τη Φωνητική αλλά και την Ορθοφωνία, απαραίτητα βοηθήματα για την καλή χρήση της φωνής. Για προστασία των φωνητικών χορδών από κακή χρήση που δημιουργεί διάφορες κακώσεις πολύ κοινές σε όσους χρησιμοποιούν λάθος τη φωνή τους στο τραγούδι και στην ψαλτική.