ΑΚΟΥΣΜΑ 11η Ενότητα: Ν' Ψαλμός-50στάρια

Ν' Ψαλμός & Πεντηκοστάρια 

Ο Ν΄ Ψαλμός, ο Ψαλμός της μετανοίας

Ακούστε εδώ σε ήχο πλάγιο του τετάρτου:

Ν' Ψαλμός & Πεντηκοστάρια - Psalmul 50 | Νεοχωρίτης & Μπακόπουλος

 Εδώ μπορείς να ακούσεις από τον Χορό Βατοπαιδινών Πατέρων τα πεντηκοστάρια του Τριωδίου:

Πεντηκοστάρια Τριωδίου – YouTube

📜 Ν΄ Ψαλμός – Ο Πεντηκοστός Ψαλμός του Δαυίδ

Ο Ν΄ Ψαλμός (Ψαλμός 50 κατά την ελληνική αρίθμηση) είναι ο πιο γνωστός ψαλμός μετανοίας του Δαυίδ, γραμμένος μετά την πτώση του με τη Βηθσαβεέ και τον φόνο του Ουρία.
Αποτελεί πνευματικό θεμέλιο της Ορθόδοξης λατρείας και ψάλλεται σε πολλές περιστάσεις:

• Στον καθημερινό Όρθρο  (ανάναγνωση)
• Στην Ακολουθία του Μικρού & Μεγάλου Αποδείπνου (ανάναγνωση)
• Στην Ακολουθία των Ωρών (ανάναγνωση)
• Στις Παρακλήσεις (ανάναγνωση)
• Στην Κυριακάτικη Ακολουθία του Όρθρου (ψάλλεται)

✨ Θεολογική ουσία:

Ο ψαλμός είναι έκφραση βαθιάς συντριβής και ελπίδας στη θεία συγχώρηση.
Περιλαμβάνει φράσεις όπως:

"Ἐλέησόν με, ὁ Θεός, κατὰ τὸ μέγα ἔλεός σου..."
"Καρδίαν καθαρὰν κτίσον ἐν ἐμοί, ὁ Θεός..."

Αναδεικνύει την ανάγκη για εσωτερική κάθαρση, όχι απλώς εξωτερική μετάνοια.

🙏 «Ταῖς τῶν Ἀποστόλων πρεσβείαις…» & «Ταῖς τῆς Θεοτόκου πρεσβείαις…»

Αυτά τα τροπάρια ψάλλονται μετά τον Ν΄ Ψαλμό (Ψαλμός 50) στον Όρθρο της Κυριακής, εκτός περιόδου Τριωδίου.

• Δόξα...Ταῖς τῶν Ἀποστόλων πρεσβείαις, ἐλεήμων, ἐξάλειψον τὰ πλήθη τῶν ἐμῶν πλημμελημάτων.
• Καὶ νῦν...Ταῖς τῆς Θεοτόκου πρεσβείαις, ἐλεήμων, ἐξάλειψον τὰ πλήθη τῶν ἐμῶν πλημμελημάτων.
• Ἐλέησόν με, ὁ Θεός, κατὰ τὸ μέγα ἔλεός σου, καί κατά τό πλήθος των ικτηρμών σου εξάλειψον το ανόμημά μου
  Ἀναστὰς ὁ Ἰησοῦς ἀπὸ τοῦ τάφου, καθὼς προείπε, ἔδωκεν ἡμῖν τὴν αἰώνιον ζωήν, καὶ μέγα ἔλεος.

🎶 Τι είναι τα Πεντηκοστάρια του Τριωδίου;

Τα Πεντηκοστάρια είναι τρία στιχηρά ιδιόμελα που ψάλλονται μετά τον Ν΄ Ψαλμό («Ἐλέησόν με, ὁ Θεός…») στον Όρθρο της Κυριακής κατά την περίοδο του Τριωδίου. Ονομάζονται έτσι επειδή ακολουθούν τον πεντηκοστό ψαλμό και αποτελούν προσευχές μετανοίας και ικεσίας.

📍 Είναι μελοποιημένα σε αργοσύντομο στιχηραρικό μέλος, κυρίως σε πλάγιο του δ΄ ήχο τα δύο πρώτα, και πλάγιο του β΄ ήχο το τρίτο.

---

📜 Τα τρία Πεντηκοστάρια – Κείμενο και Θεολογικό Βάθος

1. Τῆς μετανοίας ἄνοιξόν μοι πύλας, Ζωοδότα...

Ὀρθρίζει γὰρ τὸ πνεῦμά μου πρὸς ναὸν τὸν ἅγιόν σου, ναὸν φέρον τοῦ σώματος, ὅλον ἐσπιλωμένον, ἀλλ᾽ ὡς οἰκτίρμων κάθαρον, εὐσπλάγχνῳ σου ἐλέει.

🔹 Μια βαθιά κραυγή της ψυχής που ζητά να εισέλθει στον πνευματικό ναό της μετάνοιας, φέρνοντας το σώμα ως ναό, έστω και μολυσμένο.

---

2. Τῆς σωτηρίας εὔθυνόν μοι τρίβους, Θεοτόκε...

Αἰσχραῖς γὰρ κατεῤῥύπωσα τὴν ψυχὴν ἁμαρτίαις, ὡς ῥᾳθύμως τὸν βίον μου ὅλον ἐκδαπανήσας· ταῖς σαῖς πρεσβείαις ῥῦσαί με πάσης ἀκαθαρσίας.

🔹 Εδώ η ψυχή απευθύνεται στην Παναγία, ζητώντας καθοδήγηση προς τη σωτηρία, αφού έχει σπαταλήσει τη ζωή της με ραθυμία και αμαρτίες.

---

3. Τὰ πλήθη τῶν πεπραγμένων μοι δεινῶν ἐννοῶν, ὁ τάλας...

Τρέμω τὴν φοβερὰν ἡμέραν τῆς κρίσεως, ἀλλὰ θαρρῶν εἰς τὸ ἔλεος τῆς εὐσπλαγχνίας σου, ὡς ὁ Δαυΐδ βοῶ σοι· Ἐλέησόν με, ὁ Θεός, κατὰ τὸ μέγα σου ἔλεος.

🔹 Η ψυχή συντρίβεται μπροστά στην ανάμνηση των αμαρτιών και τη Δευτέρα Παρουσία, αλλά ελπίζει στο έλεος του Θεού.