ΙΣΤΟΡΙΑ 8η Ενότητα: Η Νέα Μέθοδος - Η Μουσική Επιτροπή

Η Νέα Μέθοδος ή Μέθοδος των τριών Διδασκάλων

Οι πρώτοι Χριστιανοί έψαλλαν γνωστούς ύμνους από το ψαλτήρι του Δαυίδ. Όταν άρχισαν να εμφανίζονται τα πρώτα τροπάρια, σημείωναν πάνω στις λέξεις κάποια σημάδια που

υπενθύμιζαν τη μελωδία. Έτσι γεννήθηκε, αναπτύχθηκε και εξελίχθηκε η Σημειογραφία της Βυζαντινής Μουσικής.

Ο χαρακτήρας της Βυζαντινής Σημειογραφίας ήταν στενογραφικός, δηλαδή λίγα σύμβολα υποδείκνυαν ολόκληρη μουσική φράση. Αυτό απαιτούσε πολύ χρόνο και μεγάλη προσπάθεια από αυτόν που ήθελε να γνωρίσει την ψαλτική τέχνη. Χρειαζόταν να μαθαίνει από στήθους τις μελωδικές γραμμές.

Τον 18^ο αιώνα είχε αρχίσει να εισχωρεί στα μουσικά πράγματα της Κωνσταντινούπολης η Δυτική μουσική.  Η ανάγνωση και η εκμάθηση της ήταν αισθητά  πιο εύκολη από τη βυζαντινή μουσική. Έτσι γίνεται πλέον υπαρκτός ο κίνδυνος αλλοίωσης της εκκλησιαστικής μουσικής με μελίσματα που δεν άρμοζαν στην ορθόδοξη λατρεία.

Για τους παραπάνω λόγους είχαν ήδη πολύ νωρίτερα ξεκινήσει πολλές μεταρρυθμιστικές προσπάθειες της υπάρχουσας σημειογραφίας. Το 1814 εφευρέθηκε ένα σύστημα γραφής από τρεις σπουδαίους μουσικούς δασκάλους τον Χρύσανθο Αρχιεπίσκοπο Δυρραχίου, τον Χουρμούζιο τον Χαρτοφύλακα και τον Γρηγόριο τον Πρωτοψάλτη. Αυτοί οι τρεις λόγιοι ανέπτυξαν ένα νέο σύστημα σημειογραφίας, απλοποιώντας την παλαιότερη και καθιστώντας τη μουσική περισσότερο προσιτή στους ψάλτες.

Η μεταρρύθμιση αυτή ήταν εξαιρετικά σημαντική, γιατί είχε σαν στόχο να διατηρήσει την αυθεντικότητα της βυζαντινής μουσικής, ενώ παράλληλα να διευκολύνει τη διδασκαλία και την εκμάθησή της.  

Το νέο αναλυτικό σύστημα γραφής χαρακτηρίζει η απλότητα, η σαφής και ξεκαθαρισμένη σημασία των σημαδιών. Δημιουργούνται πλέον οι μονοσύλλαβοι φθόγγοι πα, βου, γα, δη, κε ζω, νη. Διασαφηνίζονται αρκετά σημεία της Θεωρίας της Βυζαντινής Μουσικής και καθορίζονται οι τρεις τόνοι: ο μείζονας, ο ελάσσονας και ο ελάχιστος.

Το σύστημα αυτό έγινε γνωστό ως "Νέας Μέθοδος" ή "Μέθοδος των τριών διδασκάλων" και έγινε αποδεκτή το 1818 από το Οικουμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως. Το έργο τους συμπληρώθηκε το 1881 με τα πορίσματα της Μουσικής Πατριαρχικής Επιτροπής.

Η Πατριαρχική Μουσική Επιτροπή

Η Μουσική Επιτροπή του 1881 στην Κωνσταντινούπολη συγκροτήθηκε υπό την πρωτοβουλία του Οικουμενικού Πατριάρχη Ιωακείμ Γ' (1878-1884) με σκοπό τη διάσωση και αποσαφήνιση σημείων του νέου συστήματος της Εκκλησιαστικής Μουσικής, που δημιουργήθηκε από τους τρεις διδασκάλους. 

Διαμόρφωση μουσικών κλιμάκων και καθορισμός συγκεκριμένων διαστημάτων στη βυζαντινή μουσική.

Τυποποίηση της σημειογραφίας: Η επιτροπή συνέβαλε στη σταθεροποίηση της μουσικής γραφής, διασφαλίζοντας ότι οι ψάλτες χρησιμοποιούν εγκεκριμένα πατριαρχικά βιβλία.

Διατήρηση της παράδοσης: Η προσπάθεια της επιτροπής βοήθησε στη διαφύλαξη της αυθεντικότητας της ψαλτικής τέχνης,

Αποτροπή αλλοιώσεων και νεωτερισμών, που θα μπορούσαν να απομακρύνουν τη μουσική από τις βυζαντινές ρίζες της.

Η επιτροπή έθεσε τις βάσεις για τη συνέχιση της ψαλτικής τέχνης με τρόπο που να διατηρεί την ιστορική και πνευματική της αξία.